برای روز مادر
همه ی ما مادران مان را دوست داریم. اگر کسی از ما برای این دوست داشتن دلیل بخواهد پاسخ ما فقط این نیست که مادر مان را دوست داریم چون ما را به دنیا آورده است. هر کدام از ما می توانیم لیستی از چیزهای مشخص را به عنوان دلیل و علت دوست داشتن خود عرضه کنیم. به بیانی دیگر، حتا اگر پیوندهای ژنتیک مان را به کلی نادیده بگیریم ، هنوز می توانیم با اشاره به دلیل ها و علت های دیگر توضیح بدهیم که چرا مادران مان را دوست داریم. مهربانی ها و فداکاری های مادران ما آن قدر گسترده و عمیق و متداوم بوده اند که برای به یاد آوردن شان تلاش زیادی لازم نیست. این که اکثر آدم ها از مهربانی و فداکاری مادران خود گزارش می دهند نیز غالبا درست است.
حال، سوال این است: اگر مادران این قدر خوب و مهربان اند، با واقعیتی به نام آدم های بدی که " زن" هستند چه کار کنیم؟ زن های نامهربان و بد و دروغ گو و طماع و ستم گر و نفرت پراکن و زشت خو و... از کجا می آیند؟ اساسا آیا " زن بد" که کودک یا کودکانی هم به دنیا آورده باشد در جامعه ی ما یافته می شود؟ آیا در کشور ما مفهومی به نام " مادر ِ بد" مصداق و نمونه ی واقعی هم دارد؟ در پاسخ به این سوال ، معمولا چشم ما به بیرون از خانه ی خود مان راه می کشد. می دانیم که زنان نمی توانند تنها به این خاطر که کودک به دنیا می آورند ، به صورت خود کار خوب و بی عیب شوند. نیز ، ممکن است نام چند زن را فورا به خاطر بیاوریم که فکر می کنیم آدم های خوبی نیستند. با وجود این ، کم می شود که ببینیم مثلا مادر خود مان آدم خوبی هست یا نیست. می دانیم که مادر ما از جمع خوبان است. سند اش هم این که از او فداکاری ها و مهربانی هایی دیده ایم که به هیچ شرطی بسته نبوده اند. فداکاری ها و مهربانی هایی که نظیر شان را از دیگران ندیده ایم یا کمتر دیده ایم.
پی آیند منطقی این وضعیت این است که همه ی ما از مادران خود دفاع کنیم و زشتی ها و بدی ها را به زنانی حواله کنیم که مادر ما نیستند. اما وقتی همه این کار را بکنیم – و معمولا می کنیم- دیگر با ذره بین هم نمی توان زنی را یافت که بتوان در باره اش داوری منفی کرد. این حالت نباید افسرده مان کند. ما که مرض نداریم که حتما باید پیوسته در کار قضاوت منفی در باره ی زنان جامعه ی خود باشیم. اما واقعیت آن است که زنان جامعه ی ما ( حتا آنانی که مادر اند) مثل بقیه ی آدم های جامعه خوب و بد دارند و ناگزیر در معرض قضاوت های فردی و جمعی قرار می گیرند. در این جا، هر کس می تواند بگوید " مادر من یک استثنا است" و وقتی که همه این را بگویند همه ی مادران وارد دایره ی استثنا می شوند و در واقع استثنا بی معنا می شود. اگر این کار را نکنیم ، دو راه دیگر باز می مانند : یکی این که ماشین قضاوت مان را خاموش کنیم و در باره ی هیچ مادری داوری نکنیم. دیگری این که ببینیم مادران ما تا کجا برای دیگران هم مادر اند و آن گاه در همین دامنه تشخیص بدهیم که به شعاع فداکاری ها و مهربانی های مادران مان چه نمره یی بدهیم. به بیانی دیگر، ببینیم که آن رویکرد مداراگرانه یی که مادران مان نسبت به فرزندان خود دارند تا کجا امتداد می یابد و سایه ی رحمت مادران مان بر چه تعداد آدم دیگر در این جهان می افتد. از آن سو، مهم است که ببینیم آن نگاه خطا پوش و مداراگر خود ما نسبت به مادران مان تا کجا به سوی زنان دیگری که مادر ما نیستند امتداد می یابد.
احترام به روز ِ مادر احترام به جلوه های متنوع مدارا است و باید باشد. این که مادری و فرزندی نسبت به همدیگر نگاهی مداراگرانه و بخشاینده داشته باشند بد نیست. اما آزمون واقعی زمانی آغاز می شود که دایره ی شمول این نگاه را بزرگ تر کنیم، یعنی از یک سو سعی کنیم نسبت به مادران دیگر همدلانه تر برخورد کنیم و از سویی دیگر ، بپذیریم که ممکن است در داوری های گاه منفی دیگران نسبت به مادر فداکار و مهربان ما رگه هایی از حقیقت هم باشند.
۳ نظر:
در نتيجه مادر بد وجود دارد كه جداي نقش مادريش, زن (نه لزومن همسر يا دختر يا خواهر) خوبي است.
مادر خوب هم داريم كه جداي نقش مادريش زن بدي است.
كساني هم هستند كه هم ادم خوبي هستند و هم مادر خوبي و برعكس.
بعضی وقت ها دل ام برای کسانی که مادر بدی داشتند می سوخت! ولی هیچ وقت تصورش را هم نمی کردم که آیا هستند کسانی که دل شان به خاطر من بسوزد! ولی نه من مادر خوبی دارم و می دانم دستکم پسران و دختران کاکا و ماما و عمه و خاله ام می دانند که مادر من زن خوبی است. ولی زن کاکای ام آدم خوبی نیست. پسر کاکای ام به این امر واقف است. فقط وقتی می بینم او می داند که مادر من نسبت به مادر او زن بهتری است, باز دل ام برای اش می سوزد!
هاتف عزیز دورد،
خیلی خوشحالم بازگشته اید. برای نوشته های رهانه دلتنگ شده بودیم.
شاد و سربلند باشید.
ارسال یک نظر