۱۳۹۱ خرداد ۱, دوشنبه

فردا داغ است یا آفتابی؟


بر اساس یک نظر سنجی بخش فارسی و پشتوی بی بی سی در افغانستان بیش از هفتاد در صد مردم به آینده خوش بین هستند.  خبرنگاران بی بی سی این نظر سنجی را از طریق گفت و گوهای رو در رو با 1317 نفر در ولایت های مختلف افغانستان انجام داده اند.
بی بی سی جزئیات چندانی از این نظر سنجی را منتشر نکرده. ما تنها این قدر می دانیم که افرادی که نظر سنجی در میان شان صورت گرفته بین 20 تا65 سال عمر داشته اند و پنجاه درصد آنان شهری و پنجاه درصد دیگر شان روستایی بوده اند. اما این وجه مساله در این جا مورد نظر من نیست. در این نظر سنجی، سه سوال از مصاحبه شونده گان پرسیده شده : 

- آیا سربازان افغان می توانند بعد از 2014 امنیت را حفظ کنند؟
- آیا ارتش افغانستان انگیزه یی برای جنگیدن دارد؟
- آیا طالبان بعد از خروج نیروهای خارجی از افغانستان دلیلی برای ادامه جنگ خواهند داشت؟

تعداد بیشتری از افراد ( در گروه نمونه ی این نظر سنجی) به دو سوال اول پاسخ مثبت داده اند. در صد کمتری از افراد پاسخ شان منفی بوده است. اما جالب آن است که بی بی سی هیچ اشاره یی نمی کند که پاسخ مخاطبان این نظر سنجی در برابر سوال سوم چه بوده است. آیا کسی به این سوال پاسخ نداده است؟ اگر پاسخ ها موجود اند، چرا در متن گزارش از آن ها سخنی نرفته است؟ تاثیر پاسخ های منفی و مثبت به این سوال بر تفسیر نهایی از نظر سنجی مذکور چه بوده ، یا چه می توانسته باشد؟ 

آینده ، خوش بینی و بد بینی
هر سه سوال بالا در مورد جنگ و امنیت است. آیا آینده ی افغانستان فقط با شاخص های امنیت و جنگ تعریف می شوند؟ آیا میزان خوش بینی و بد بینی نسبت به آینده را می توان تنها با طرز ِ دید مردم نسبت به امنیت و جنگ به دست آورد؟ تردیدی نیست که مسایلی چون امنیت و جنگ بسیار مهم اند، اما نمی توانند به تنهایی بازتاب دهنده ی طیف رنگینی از نگرانی ها، آرزوها و نگرش های متنوع مردمان افغانستان باشند؛ به گونه یی که بتوان از اندازه ی میلان نظر مردم نسبت به آن ها حکمی کلی در باره ی " آینده" استخراج کرد. دلیل اش را حالا می گویم:
همین سوال دوم در مصاحبه  را بگیرید: آیا ارتش افغانستان انگیزه یی برای جنگیدن دارد؟ اگر به ساده گی پاسخ ِ مثبت یعنی "بلی" به این سوال را معادل خوش بینی بگیریم و پاسخ منفی یعنی " نه" را معادل بدبینی ، آن وقت می توانیم بگوییم که وقتی تعداد پاسخ های مثبت بیشتر باشند درجه ی خوش بینی بالاتر می رود و درجه ی بدبینی پایین تر می آید. اما شما یک نگاه کیفی به معنای این "بلی" بکنید. معنای اش این می شود که وقتی ارتش افغانستان برای جنگیدن انگیزه داشته باشد ،جنگ در افغانستان ادامه خواهد یافت. حالا شما عبارت بندی ِ موجود در سوال دوم را بشکنید و آن را به این شکل مطرح کنید : " آیا جنگ در افغانستان ادامه خواهد یافت؟". اکنون، اگر تعداد بیشتری بگویند که " بلی، جنگ ادامه خواهد یافت" ، آیا شما این پاسخ مثبت را به عنوان نشانه یی از " خوش بینی" آنان بر خواهید گرفت؟ 

در نظر سنجی های معتبر معمولا  دقت در عبارت بندی پرسش ها، دقت در انتخاب گروه نمونه و دقت در در تفسیر داده ها و پاسخ ها رعایت می شود. این دقت ها در نظر سنجی بی بی سی به چشم نمی خورند.

۱ نظر:

ناشناس گفت...

در قسمت انگیزه برای جنگیدن 52 درصد جواب مثبت داده اند و گفته اند بلی. خب این را از هر طرف که بخوانیم, فرقی نمی کند و همو "درد" می شود.
29 درصدی که به آینده بدبین بوده اند, موارد فساد اداری و روند کند بازسازی و عدام اعتماد بین گروه های سیاسی و ... را در نظرشان آورده اند. که این مهم است.

در مورد پرسش سوم هم که مشخص نکرده اند که آیا چه تعداد به انگیزه ی طالبان رای مثبت داده اند! خیلی جالب است

رای دهنده گان از هفت ولایت عمدتن پشتون نشین است به اضافه ی قندوز که نفوس پشتون ها آنجا کم نیست.
پنج ولایت عمدتن تاجیک نشین مانند کابل, بلخ, هرات, بدخشان, تخار و تاحدی لغمان و کمی غزنی
یک ولایت بلوچ نشین یعنی نیمروز
و از ولایت های عمدتن هزاره نشین فقط غزنی!

شب ستا

 
Free counter and web stats